هاوینگ شبکه بیت کوین هر چهار سال یک بار اتفاق میفتد و طی آن، پاداش استخراج بلاک بیت کوین نصف می‌شود. از مدتها پیش این فرایند سروصدای زیادی به پا کرده و خیلی‌ها آن را به عنوان عاملی مثبت و خوش‌بینانه برای افزایش قیمت بیت کوین در نیمه اول سال ۲۰۲۰ در نظر می‌گیرند. اما آیا واقعا پس از هاوینگ، قیمت بیت کوین با افزایشی ناگهانی و سریع همراه خواهد بود؟

کوین تلگراف در گزارش تازه خود با نگاهی به هاوینگ‌های گذشته و داده‌های تاریخی آنها عنوان می‌کند که لزوماً، پس از هاوینگ نباید منتظر افزایش سریع قیمت بیت کوین باشیم.

در شبکه بیت کوین ماینرها، بلاک‌ها را به منظور ثبت تراکنش‌های بیت کوین ایجاد می‌کنند تا با استفاده از توان محاسباتی که دارند، اطلاعات مربوط به پرداخت‌ها را اعتبارسنجی و تأیید کنند.

ماینرها در مراکز بزرگ ماینینگ با امکانات و تجهیزات بسیار پیشرفته از جمله دستگاه‌های ای‌سیک، با مصرف برق زیاد و هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالا، بیت کوین استخراج می‌کنند. ماینرهای کوچک برای استخراج بیت کوین می‌توانند در استخرهای استخراج عضو شوند. استخر استخراج از گروهی ماینر تشکیل شده است که هر یک از آنها توان محاسباتی خود را در اختیار استخر قرار می‌دهند و با همکاری یکدیگر برای استخراج بلاک‌های بیت کوین تلاش می‌کنند.

هر چهار سال یک بار، پاداش استخراج بیت کوین نصف می‌شود و درآمد بیت کوینیِ ماینرها به اندازه ۵۰% کاهش می‌یابد. اغلب ماینرها از ۶ تا ۱۲ ماه زودتر از وقوع هاوینگ، مبلغی را به عنوان «حاشیه امنیت» یا بافر (buffer) کنار می‌گذارند تا مطمئن باشند که حتی اگر قیمت بیت کوین پس از هاوینگ کاهش یابد، کسب‌وکارشان مختل نشود.

داده‌های تاریخی چه می‌گویند؟

اولین هاوینگ بیت کوین ۲۸ نوامبر سال ۲۰۱۲ (آذر ۹۱) اتفاق افتاد. در آن زمان، تعداد صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال که معاملات بیت کوین را انجام می‌دادند، انگشت‌شمار بود و به همین دلیل خرید بیت کوین کار نسبتاً دشواری به حساب می‌آمد؛ به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران می‌گویند ممکن است نتوان به داده‌های بازار تا قبل از سال ۲۰۱۶ که تعداد صرافی‌های بزرگ بسیار کم بود، اعتماد کرد.

پس از اولین هاوینگ در سال ۲۰۱۲، چیزی در حدود ۱۱ ماه طول کشید تا قیمت بیت کوین وارد یک دوره افزایش قیمت سهمی‌وار شود و شتاب قیمت رو به بالای خود را تثبیت کند. در نوامبر ۲۰۱۲، قیمت بیت کوین در صرافی بیت استمپ در محدوده ۱۲ دلار قرار داشت. تقریباً یک سال بعد در نوامبر ۲۰۱۳ (آذر ۹۲)، قیمت بیت کوین به ۱,۱۰۰ دلار رسید و رکورد ۷۵۶۲% افزایش قیمت را به ثبت رساند.

دومین هاوینگ شبکه بیت کوین در جولای ۲۰۱۶ (تیر ۹۵) اتفاق افتاد. در آن زمان، پس از اینکه یک ریزش قیمتی شدید از ۱,۱۰۰ دلار روی داد، قیمت بیت کوین در رقم ۶۰۰ دلار ثابت ماند. سپس پادشاه ارزهای دیجیتال یک افزایش قیمت شدید را در ماه مه ۲۰۱۷ (اردیبهشت ۹۶) آغاز کرد که باز هم دقیقاً ۱۱ ماه پس از هاوینگ بود. این رویداد درست همان‌طور که در سال ۲۰۱۲ اتفاق افتاده بود، تکرار شد. بنابراین هر دو هاوینگ گذشته نشان می‌دهند که قیمت بیت کوین تمایل دارد تا به جای افزایش سریع قیمت، ۱۰ تا ۱۱ ماه پس از وقوع هاوینگ افزایشی شدید داشته باشد.

چرا افزایش شدید قیمت بیت کوین ماهها پس از هاوینگ اتفاق می‌افتد؟

ماینرهای بزرگ تمایل دارند حدود ۱۲ ماه قبل از نصف شدن پاداش بلاک، مقداری پول را به عنوان بافر یا تضمین ذخیره کنند؛ زیرا همیشه خطر کاهش قیمت بیت کوین به دنبال کاهش درآمد ماینرها وجود دارد. اما ماینرهای کوچک ابزارها یا منابع مالی لازم برای آماده شدن جهت رویارویی با هاوینگ، پیش از وقوع آن، را در اختیار ندارند.

داده‌های مختلف از جمله داده‌هایی که از نمودارهای شرکت دیجیتال اسِتز دیتا (Digital Assets Data) به دست آمده است، نشان می‌دهد که ماینرها در هفته‌های اخیر بیشتر از آنچه بیت کوین استخراج کرده باشند، بیت کوین فروخته‌اند. همان‌طور که سرمایه‌گذاران بزرگی مانند جو ۰۰۷ (Joe007)، که گفته می‌شود بزرگترین نهنگ در صرافی بیت فینکس است، اشاره کرده‌اند، احتمال فروش عمده بیت کوین توسط ماینرها هنوز در قیمت تأثیر خودش را نگذاشته است.

هنگامی که ماینرهای کوچک به فروش بیت کوین ادامه می‌دهند، فشار فزاینده‌ای را برای فروش روی بازار معاملات ارز دیجیتال اعمال می‌کنند. برخی از ماینرها تمایل دارند که دارایی‌های خود را در بازارهای مستقیم و خارج از صرافی به فروش برسانند. اما با گذشت زمان، اثر فروش در بازارهای خارج از صرافی هم در بازار مبادلاتی اصلی نمایان خواهد شد.

اواسط ماه مارس، جو ۰۰۷ هشدار داد که ماینرهایی که بیش از حد از اهرم معاملاتی استفاده می‌کنند، در زمان وقوع هاوینگ، به شکلی باورنکردنی زیان خواهند کرد که می‌تواند به معنای توقف فعالیت برخی ماینرها و در نهایت فروش عمده بیت کوین در پلتفرم‌های صرافی‌ها و نیز در پلتفرم‌های تبادل مستقیم باشد.

چرا سرمایه‌گذاران انتظار دارند پس از هاوینگ قیمت بیت کوین افزایش یابد؟

جان تودارو (John Todaro)، رئیس بخش تحقیقات ترید بلاک (TradeBlock)، در اوایل سال ۲۰۲۰ گفت دلیل اصلی سرمایه‌گذاران برای اینکه انتظار دارند قیمت بیت کوین در مدتی کوتاه پس از هاوینگ ماه می (اردیبهشت یا خرداد) افزایش یابد، این است که هزینه سر به سر استخراج بیت کوین به رقمی بین ۱۲,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ دلار افزایش خواهد یافت. بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌گویند، از آنجایی که استخراج یک بیت کوین ۱۲,۰۰۰ دلار هزینه برمی‌دارد، منطقی است که انتظار داشته باشیم قیمت بیت کوین پس از هاوینگ به بیش از ۱۲,۰۰۰ دلار برسد.

در عین حال که این احتمال وجود دارد که قیمت بیت کوین سرانجام به کانال ۱۲،۰۰۰ تا ۱۵،۰۰۰ دلار وارد شود، ماینرهای بزرگ برای مقابله با کاهش احتمالی قیمت بیت کوین پس از هاوینگ، دارند مبلغ قابل‌توجهی را به عنوان بافر آماده می‌کنند. تحقیقات تودارو نشان می‌دهد که تجهیزات استخراج جدیدتر که شرکت‌های بزرگی مانند بیت مین و کنان (Canaan) تولید می‌کنند، به شکل مداوم در حال پیشرفته‌تر شدن است که سبب می‌شود محاسبه هزینه سر به سر استخراج بیت کوین مدام تغییر کند. بر اساس تحقیقات شرکت ترید بلاک، تجهیزات استخراج کارامدتر و برق ارزان‌تر می‌تواند هزینه‌های استخراج را حتی پس از اینکه هاوینگ روی داد، به شکل قابل‌توجهی کاهش دهد.

برای ماینرهای بزرگ که بافرشان را به صورت نقدی آماده کرده‌اند و منابع لازم برای دستیابی به تجهیزات جدید استخراج را در اختیار دارند، کاهش سختی استخراج به دلیل تنظیمات خودکار شبکه بیت کوین، این امکان را فراهم می‌کند که این افراد بتوانند در اولین ماه‌های پس از هاوینگ ثبات کسب‌وکارشان را حفظ کنند. به یا داشته باشید که تعیین سختی شبکه بیت کوین به صورت خودکار توسط شبکه بیت کوین و بر اساس عواملی نظیر تعداد ماینرها و قدرت پردازش آنها تعیین می‌شود.

چه آینده‌ای برای بیت کوین پیش‌بینی می‌شود؟

اگر روند قیمت بیت کوین از عملکردی که در دو هاوینگ گذشته در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ داشت، پیروی کند، در اواسط سال ۲۰۲۱ یعنی حدود ۱۰ تا ۱۱ ماه پس از هاوینگ امسال، باید به شکل قابل‌توجهی افزایش یابد. به این ترتیب، احتمال زیادی وجود دارد که آن قیمت تا چند ماه بعد، کمتر از هزینه سر به سر استخراج باقی بماند. هزینه سر به سر جایی است که میزان هزینه‌های ماینرها با درآمدها مساوی می‌شود.

با این حال، با توجه به داده‌های تاریخی و تحقیقات درون زنجیره‌ای، درستی نظریه مشهوری که می‌گوید نرخ هش شبکه بیت کوین می‌تواند نشان‌دهنده کاهش درآمد استخراج باشد و در نتیجه به یک «مارپیچ مرگ» منجر شود که امنیت شبکه بیت کوین را به شدت کاهش دهد، اثبات نشده است.

با اینکه هاوینگ حدود یک ماه دیگر اتفاق خواهد افتاد، نرخ هش شبکه بیت کوین کاهش زیادی نداشته و فقط تا رقمی که در دسامبر ۲۰۱۹ (آذر) شاهدش بودیم، پایین آمده است. از آنجا که در عرض دو سال گذشته نرخ هش شبکه دائما مقدار بالاتری را ثبت کرده است، احتمال کمی وجود دارد که هاوینگ تأثیر منفیِ قابل‌توجهی بر نرخ هش داشته باشد.

یک مطالعه که از جانب صرافی بیتمکس (BitMEX) انجام شد، چند سناریو را پس از هاوینگ شناسایی کرد که احتمال رخ دادن آنها وجود دارد. سناریوی اول می‌گوید:

• هاوینگ تأثیر بسیار بزرگی روی نرخ هش شبکه دارد و به کاهش ۴۷ درصدی آن می‌انجامد.

در سناریو دوم می‌خوانیم:

• هاوینگ فقط سبب کاهش ۱۲ درصدی نرخ هش شبکه می‌شود.

این بدان معناست که حتی اگر قیمت بیت کوین کمتر از هزینه‌های استخراج باقی بماند و به مدت سه یا چهار ماه این روند را حفظ کند، با توجه به اینکه ماینرهای بزرگ از قبل خودشان را آماده می‌کنند و نرخ هش هم بعید است افت فاحشی داشته باشد، نرخ هش شبکه بیت کوین احتمالا تا زمانی که قیمت بیت کوین با هزینه‌های استخراج برابر شود، ثابت باقی می‌ماند.

از آنجا که بعید است پس از هاوینگ بلافاصله شاهد افزایش قیمت بیت کوین باشیم، احتمالاً ماینرهای کوچک و آنهایی را که بیش از حد از اهرم استفاده می‌کنند تحت‌تأثیر قرار خواهد داد، درست همان‌طور که افت قیمت بیت کوین می‌تواند سرمایه‌گذارانی را که از اهرم‌های بالا استفاده کرده‌اند با مشکل مواجه کند.

ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که، در میانه رکورد بازار ارزهای دیجیتال، در بخش ماینینگ شاهد خرید شرکت‌های کوچک و بزرگ زیادی از جانب دیگر شرکت‌ها بودیم؛ به عنوان مثال هفته گذشته یک مرکز استخراج در کبک کانادا به مبلغ ۲٫۸ دلار خریداری شد. این اتفاقات نشان می‌دهد که ماینرها انتظار یک رکود کوتاه‌مدت را در بخش استخراج ارز دیجیتال در سراسر جهان دارند، اما می‌دانند که شرایط در دراز مدت بهبود بهتر می‌شود.